Cilësia e ajrit në Kosovë: Një problem ekzistencial për shëndetin publik

Instituti për Politika Zhvillimore (INDEP), në bashkëpunim me Ambasadën Franceze në Kosovë, mbajti tryezën diskutuese me titull ‘Cilësia e ajrit në Kosovë: Drejt standardeve evropiane’. Pjesëmarrës në këtë takim diskutues ishin përfaqësues të Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH), Ministrisë së Integrimit Evropian (MIE), Institutit Kombëtar i Shëndetit Publik të Kosovës, zyrës së BE-së në Kosove, ambasadës franceze, si dhe shoqërisë civile.

Në fjalën e tij hyrëse, Dardan Abazi nga INDEP, theksoi rëndësinë e mbajtjes së diskutimeve të tilla edhe gjatë muajve të verës kur ndotja e ajrit nuk është edhe aq e dukshme si gjatë muajve të tjerë. Në anën tjetër, Joseph Giustiniani, Atashe për Bashkëpunim në Ambasadën Franceze, përmendi një sërë aktivitetesh që ambasada ka ndërmarrë për të rritur vetëdijesimin rreth ndotjes së ajrit. Ndër të tjera, z. Giustiniani tha që shpreson shumë që nga rekomandimet e dala nga ky hulumtim dhe ky takim në veçanti të ketë rezultate konkrete.

Fillimisht, Mathilde Tchounikine para të pranishmëve prezantoi gjetjet e punimit të INDEP me titull ‘Cilësia e ajrit në Kosovë: Drejt standardeve evropiane’. Ky hulumtim ofron një vlerësim të asaj se ku qëndron Kosova Standardet e Bashkimit Europian mbi cilësinë e ajrit, i cili plotësohet me një grup të rekomandime konkrete se cilat veprime duhet të ndërmerren për të përmbushur kriteret e BE-së dhe të lehtësojë procesin e pranimit në BE.

Diskutimi vijoj me fjalën e panelistëve dhe u karakterizua me debat të ndërsjellë me audiencën. Nga MMPH, Sabit Restelica, prezantoi të dhënat e niveleve të ndotjes së ajrit në Kosovë. “Në një pjesë të konsiderueshme të vitit kemi tejkalime shqetësuese të niveleve të lejuara të ndotjes. Kjo tregon se me të vërtetë kemi mjaftë punë për të bërë për të arritur standardet evropiane.” Për fjalë rasti ishte edhe prezente edhe Vjosa Beqaj nga MIE, e cila theksoi rëndësinë e implementimit të bazës aktuale ligjore dhe rritjes së dinamikës në përafrimin më të shpejtë të legjislacionit vendor me atë evropian.

Pjesë e panelit ishte edhe Gazmend Selimi nga zyra e BE-së në Kosovë. Z. Selimi foli se si duhet së bashku edhe niveli institucional edhe ai i shoqërisë civile të punojnë për vetëdijesimin e publikut mbi ndotjen e mjedisit në përgjithësi. Kjo në mënyrë që të kemi një politikbërje më proaktive në vend të masave reaktive. Përfaqësuesja e Institutit Kombëtar të Shëndetit Publik të Kosovës, Antigona Ukëhaxhaj, prezantoi në detaje të dhëna mbi dëmet shëndetësore që vijnë si pasojë e ndotjes së ajrit. Diskutimin e panelit e përmbylli Besfort Kosova nga Balkan Green Foundation. Ai prezantoi fletushkën me 13 masat e menjëhershme të hartuara nga BGF dhe INDEP që Qeveria e Kosovës duhet të ndërmarrë për të adresuar ndotjen e ajrit.

Tryeza u organizua në bashkëpunim me Ambasadën Franceze në Kosovë, si pjesë e programit të INDEP për zhvillim të qëndrueshëm dhe përkushtimit të organizatës për të ndërtuar një shoqëri të zhvilluar që gëzon një mjedis të pastër dhe shëndet të plotë.